Cilt 2, Sayı 2, Haziran 2018

TR
İntihar davranışları tüm dünyada yaygın bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre 2015 yılında tüm dünyada intihar yoluyla yaşamını yitiren birey sayısı ortalama yüzbinde 10.7’dir. Türkiye’de ise kaba intihar hızı yüzbinde 4.1 olarak bildirilmektedir (TÜİK, 2015). Sorunun bu denli yaygın olması, intihar riski taşıyan bireylerin belirlenmesi ve bu esnada kullanılacak olan yöntemleri önemli kılmaktadır. Bu yöntemlerden biri de kendini değerlendirme türü ölçeklerin kullanımıdır. İlgili alanyazın incelendiğinde, bu amaçla sıklıkla kullanılan ölçeklerden birinin İntihar Olasılığı Ölçeği (İOÖ) olduğu görülmektedir. Türkiye’de bu ölçek üzerinde iki farklı temel çalışmanın (Eskin, 1993; Şahin ve Batıgün, 2000) mevcut olduğu ve bu çalışmalar sonucunda iki farklı formunun bulunduğu ve kullanıldığı gözlenmektedir. Şahin ve Batıgün’ün, 2000 yılında sınırlı bir örneklem ile gerçekleştirdikleri çalışma bir rapor haline getirilmiş, ancak yayınlanmamıştır. Aradan geçen sürede ölçeğin kullanımları esnasında, ilk çalışmada elde edilen faktör yapısının doğrulanamadığı gözlenmiş ve ölçek üzerinde daha büyük ve farklı örneklemler ile tekrar çalışılma ihtiyacı doğmuştur. Buradan hareketle mevcut çalışmanın amacı, ölçeğin Şahin ve Batıgün (2000) tarafından çalışılan formunun yapısını ve geçerlik ve güvenirlik bulgularını gözden geçirmektir. Çalışma, 301 (1. Örneklem) ve 994 (2. Örneklem) kişiden oluşan iki farklı örneklem grubu üzerinde yürütülmüş, ikinci örneklem yalnızca doğrulayıcı faktör analizi için kullanılmıştır. Çalışmada Frost Çok Boyutlu Mükemmelliyetçilik Ölçeği ve Kişilerarası İlişki Tarzları Ölçeği eş zamanlı geçerlik kriterleri olarak belirlenmiştir. Yapılan açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda “Sosyal destek/Benlik algısı”, “Öfke/Dürtüsellik”, “Umutsuzluk/Yalnızlık” ve “İntihar düşüncesi” olmak üzere dört faktör bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları, model uyum indekslerinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde bulunduğunu göstermektedir. Başka bir deyişle elde edilen yeni faktör yapısı doğrulanmıştır. Ayrıca ölçeğin güvenirliğine ilişkin elde edilen bulgular da tatmin edici değerlerdedir.
EN
Suicide is a pervasive problem all around the world. Due to the pervasiveness of the problem, it is important to develop methods to detect suicidal people. When the related literature is investigated, Suicide Probability Scale is found to be one of the mostly used instruments. In Turkey, there are two independently conducted adaptation studies on this scale. The latter study by Şahin and Batıgün (2000), conducted with a small sample size, was not published at that time, but put into a report form. The other studies using the Şahin-Batıgün adaptation revealed that the factor structure found in the initial study was not confirmed, so that this created need for studying the factor structure on larger and different samples. Consequently, the aim of the current study was to investigate the factor structure and psychometric properties of the Suicide Probability Scale, adapted by Şahin and Batıgün. The study was conducted with two different samples; the first one included 301 and the second one included 994 participants, and the second sample was used only for confirmatory factor analysis. The exploratory and confirmatory factor analyses revealed a four-factor structure. The factors were named as: “Social Support/Self-Perception”, “Anger/Impulsivity”, “Hopelessness/Loneliness”, and “Suicidal Thoughts”. The results of the confirmatory factor analysis supported the four- factor structure with acceptable model fit indices. Other findings related to reliability and validity showed that Suicide Probability Scale is a reliable and valid instrument that can be used in both clinical applications and scientific researches in Turkey.